Thủ tục xin nhập quốc tịch, thôi quốc tịch Việt Nam
Trình tự, thủ tục giải quyết các công việc cụ thể về quốc tịch Việt Nam
1. Nhập quốc tịch Việt Nam:
Điều kiện nhập quốc tịch Việt Nam đối với công dân nước ngoài và người không quốc tịch:
- Đang thường trú ở Việt Nam và có đơn xin nhập quốc tịch Việt Nam;
- Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ theo quy định của pháp luật Việt Nam;
- Tuân thủ Hiến pháp và pháp luật Việt Nam; tôn trọng truyền thống, phong tục tập quán của dân tộc Việt Nam;
- Biết tiếng Việt đủ để hòa nhập vào cộng đồng xã hội Việt Nam.
- Đã thường trú ở Việt Nam từ 5 năm trở lên;
- Có khả năng đảm bảo cuộc sống tại Việt Nam;
- Không còn giữ quốc tịch nước ngoài, trừ trường hợp đặc biệt do Chủ tịch nước Việt Nam quyết định (theo Điều 20 khoản 3 Luật Quốc tịch năm 1998); và
- Việc nhập quốc tịch Việt Nam không làm phương hại đến lợi ích quốc gia của Việt Nam.
* Miễn giảm điều kiện xin nhập quốc tịch Việt Nam:
Công dân nước ngoài hoặc người không quốc tịch có thể:
- Được giảm 02 năm về điều kiện thời gian đã thường trú liên tục ở Việt Nam và được miễn các điều kiện (d), (f) nói trên nếu:
i) Là vợ, chồng, con, cha hoặc mẹ của công dân Việt Nam; hoặc
ii) Có Huân chương, Huy chương, danh hiệu cao quý do Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam, Nhà nước CHXHCN Việt Nam tặng thưởng hoặc có công lao đặc biệt đóng góp cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam;
- Được miễn các điều kiện (d), (e), (f) nói trên nếu có lợi đặc biệt cho sự phát triển kinh tế, xã hội, khoa học, an ninh quốc phòng của nước CHXHCN Việt Nam.
Hồ sơ xin nhập quốc tịch Việt Nam:
Hồ sơ được lập thành 03 bộ, gồm:
1) Đơn xin nhập quốc tịch Việt Nam (trong đơn cần ghi rõ tên gọi Việt Nam nếu được nhập quốc tịch Việt Nam) theo:
- Mẫu TP/QT-1999-A.1a ban hành kèm theo Quyết định số 60-QĐ/TP-HT ngày 7/4/1999 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp (dùng cho cá nhân); hoặc
- Mẫu TP/QT-1999-A.1b ban hành kèm theo Quyết định số 60-QĐ/TP-HT ngày 7/4/1999 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp (dùng cho gia đình);
2) Bản sao giấy khai sinh (hoặc giấy tờ khác có giá trị thay thế); nếu xin nhập quốc tịch cho cả con chưa thành niên, thì cần nộp thêm bản sao giấy khai sinh (hoặc giấy tờ có giá trị thay thế) của đứa trẻ.
3) Bản khai lý lịch (Mẫu TP/QT-1999-A.2 ban hành kèm Quyết định số 60-QĐ/TP-HT ngày 7/4/1999 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp);
4) Phiếu xác nhận lý lịch tư pháp do cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài cấp;
5) Bản cam kết từ bỏ quốc tịch nước ngoài (nếu có quốc tịch nước ngoài) khi được nhập quốc tịch Việt Nam.
6) Các giấy tờ chứng minh việc nhập quốc tịch Việt Nam của đương sự sẽ có lợi đặc biệt cho sự phát triển kinh tế, xã hội, khoa học, an ninh quốc phòng của nước CHXHCN Việt Nam.
* Lưu ý:
Trường hợp chỉ có cha (hoặc mẹ) xin nhập quốc tịch cùng với con chưa thành niên, nhưng người kia không làm thủ tục nhập quốc tịch Việt Nam, thì việc nhập quốc tịch Việt Nam của người con phải có văn bản đồng ý của người mẹ (hoặc cha) là người không nhập quốc tịch Việt Nam. Nếu đứa trẻ từ đủ 15 đến chưa đủ 18 tuổi phải có văn bản của đứa trẻ đó về việc đồng ý nhập quốc tịch Việt Nam.
Trường hợp trẻ chưa thành niên nhập quốc tịch Việt Nam theo đơn xin nhập quốc tịch Việt Nam của cha mẹ nuôi, thì được miễn điều kiện đã thường trú ở Việt Nam theo Điều 20 khoản 1 Luật Quốc tịch năm 1998 (trong hồ sơ không cần văn bản chứng minh). Nếu đứa trẻ từ đủ 15 đến chưa đủ 18 tuổi phải có văn bản của đứa trẻ đó về việc đồng ý nhập quốc tịch Việt Nam.
2. Trở lại quốc tịch Việt Nam:
Điều kiện để trở lại quốc tịch Việt Nam:
- Trước đây có quốc tịch Việt Nam, nhưng đã mất quốc tịch Việt Nam (do thôi quốc tịch, bị tước quốc tịch Việt Nam, bị hủy bỏ Quyết định cho nhập quốc tịch Việt Nam hoặc mất quốc tịch Việt Nam trong các trường hợp khác); và
- Việc trở lại quốc tịch Việt Nam không làm phương hại đến lợi ích quốc gia của Việt Nam; và
- Thuộc một trong các trường hợp sau đây:
- Xin hồi hương về Việt Nam; hoặc
- Có vợ, chồng, con, cha hoặc mẹ là công dân Việt Nam; hoặc
- Có công lao đóng góp cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam; hoặc
- Có lợi cho Nhà nước CHNXCN Việt Nam;
Hồ sơ gồm:
Hồ sơ của người đang thường trú ở nước ngoài được lập thành 03 bộ nộp cho Cơ quan đại diện gồm:
1) Đơn xin trở lại quốc tịch Việt Nam (mẫu TP/QT-1999-B.1a), phải lấy tên gọi Việt Nam trước đây và phải ghi rõ trong đơn; nếu muốn đổi tên thì nêu rõ lý do.
2) Bản khai lý lịch (Mẫu TP/QT-1999-B.2 ban hành kèm Quyết định số 60-QĐ/TP-HT ngày 7/4/1999 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp);
3) Phiếu xác nhận lý lịch tư pháp do cơ quan có thẩm quyền của nước mà đương sự là công dân hoặc thường trú cấp;
4) Giấy tờ, tài liệu chứng minh đương sự đã từng có quốc tịch Việt Nam.
Ngoài các giấy tờ trên, tùy từng đối tượng (xin hồi hương; có công lao; có lợi cho Nhà nước Việt Nam; có vợ, chồng, con, cha, mẹ là công dân Việt Nam), đương sự cần nộp thêm một trong các giấy tờ sau:
- Giấy xác nhận của Cơ quan đại diện Việt Nam hoặc Uỷ ban về người Việt Nam ở nước ngoài về việc đương sự đã nộp đơn xin hồi hương về Việt Nam;
- Giấy tờ hoặc tài liệu chứng minh đương sự có vợ, chồng, con, cha hoặc mẹ là công dân Việt Nam;
- Giấy tờ, tài liệu chứng minh đương sự đã được Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Chính phủ cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam, Nhà nước CHXHCN Việt Nam tặng thưởng Huân chương, Huy chương, danh hiệu cao quý hoặc xác nhận đương sự có công lao đặc biệt đóng góp cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam;
- Các giấy tờ chứng minh việc trở lại quốc tịch Việt Nam của đương sự sẽ có lợi cho phát triển kinh tế, xã hội, khoa học, an ninh quốc phòng của nước CHXHCNVN.
3. Thôi quốc tịch Việt Nam:
Điều kiện để thôi quốc tịch Việt Nam
- Thôi quốc tịch Việt Nam để nhập quốc tịch nước ngoài; và
- Đương sự không thuộc một trong các trường hợp sau:
- Đang nợ thuế với Nhà nước hoặc một nghĩa vụ tài sản đối với cơ quan, tổ chức hoặc công dân Việt Nam; hoặc
- Đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự; hoặc
- Chưa chấp hành xong bản án, quyết định của tòa án Việt Nam;
- Việc thôi quốc tịch Việt Nam không làm phương hại đến lợi ích quốc gia của Việt Nam;
- Không phải là cán bộ, công chức hoặc là người đang phục vụ trong các lực lượng vũ trang nhân dân.
Những trường hợp được miễn thủ tục thẩm tra của cơ quan Công an
- Người dưới 14 tuổi;
- Người sinh ra và lớn lên ở nước ngoài;
- Người đã định cư ở nước ngoài trên 15 năm;
- Người đã xuất cảnh Việt Nam theo diện đoàn tụ gia đình (tức là xuất cảnh để định cư ở nước ngoài; không bao gồm những người xuất cảnh có thời hạn như thăm thân, học tập, lao động .v.v sau đó ở lại nước ngoài).
Hồ sơ xin thôi QTVN
Hồ sơ xin thôi quốc tịch Việt Nam gửi Cơ quan đại diện phải được lập thành 03 bộ.
- Đối với công dân Việt Nam thường trú ở nước ngoài, gồm:
+ Đơn theo Mẫu số TP/QT-1999-C.1a (nếu dùng cho cá nhân) hoặc theo mẫu số TP/QT-1999-C.1b (nếu dùng cho gia đình);
+ Bản khai lý lịch (Mẫu số TP/QT-1999-C.2). Lãnh sự yêu cầu ghi chính xác, cụ thể địa chỉ trước khi xuất cảnh của đương sự để tiện cho cơ quan trong nước xác minh;
+ Bản sao giấy tờ tùy thân, hộ chiếu hoặc giấy tờ khác chứng minh đương sự đang có quốc tịch nước ngoài (nếu đang có quốc tịch nước ngoài), hoặc Giấy xác nhận đảm bảo đương sự sẽ được nhập quốc tịch nước ngoài (nếu đang xin nhập quốc tịch nước ngoài) trừ trường hợp pháp luật nước đó không quy định việc cấp giấy này. Các giấy tờ này phải còn giá trị sử dụng;
+ Giấy xác nhận đã bồi hoàn chi phí đào tạo do Cơ quan đại diện cấp (nếu đương sự được đào tạo theo kinh phí của Nhà nước, kể cả kinh phí do nước ngoài tài trợ) và nêu rõ số tiền (kèm theo bản chụp hoá đơn thu tiền). Nếu đương sự không phải bồi hoàn phí tổn đào tạo thì cũng phải ghi rõ trong hồ sơ.
- Đối với công dân Việt Nam tạm trú ở nước ngoài: Ngoài các giấy tờ nêu trên, đương sự phải nộp thêm:
+ Giấy xác nhận không nợ thuế đối với Nhà nước (do Cục thuế nơi đương sự thường trú cấp);
+ Giấy xác nhận của cơ quan chủ quản về việc thôi quốc tịch Việt Nam không phương hại đến lợi ích quốc gia của Việt Nam (chỉ yêu cầu đối với người trước đây là cán bộ, công chức hoặc phục vụ trong lực lượng vũ trang nhân dân, và đã nghỉ hưu, thôi việc, nghỉ công tác hoặc giải ngũ không quá 5 năm);
Phiếu xác nhận lý lịch tư pháp (do Sở Tư pháp nơi đương sự thường trú cấp).
* Lưu ý:
Trường hợp trong hồ sơ thôi quốc tịch kèm theo con của đương sự là trẻ chưa thành niên (thôi quốc tịch Việt Nam cùng với cha mẹ), thì cần kèm theo văn bản đồng ý cho con thôi quốc tịch Việt Nam. Nếu đứa trẻ từ đủ 15 đến chưa đủ 18 tuổi phải được sự đồng ý bằng văn bản của trẻ đó;
Những đối tượng thuộc diện được miễn xác minh nhân thân nói trên cần phải nộp thêm các giấy tờ để chứng minh;
Để tiện xác minh và đảm bảo chính xác về nhân thân, họ tên trong đơn, lý lịch, trích ngang .v.v. phải là tên ghi chính xác trên giấy khai sinh; nếu đã làm thủ tục thay đổi tên thì đó là tên theo quyết định cho thay đổi họ tên của Chủ tịch UBND cấp tỉnh nơi người đó cư trú trước khi xuất cảnh. Họ tên phải ghi bằng tiếng Việt và đủ dấu, theo trật tự "họ, chữ đệm, tên" (không ghi thêm tên tiếng nước ngoài khi đương sự chưa có quyết định đổi họ tên);
Trường hợp chỉ có cha (hoặc mẹ) và con chưa thành niên xin thôi quốc tịch Việt Nam, nhưng người kia không làm thủ tục thôi quốc tịch Việt Nam, thì việc xin thôi quốc tịch của đứa con phải có văn bản đồng ý của người mẹ (hoặc cha) không xin thôi quốc tịch;
Những giấy tờ do đương sự khai là bản viết tay, hoặc nếu viết trên máy tính thì chữ ký phải là chữ ký mực (không được là chữ ký sao chụp).